Uroczystości główne odbędą się we wtorek 29 sierpnia na Cmentarzu Żydowskim i Stacji Radegast. Oprócz odmówienia modlitw pod pomnikiem pamięci łódzkich Żydów i zapalenia zniczy, w Domu Przedpogrzebowym na terenie Cmentarza Żydowskiego otwarta zostanie wystawa „Dziedzictwo łódzkich Żydów” przygotowana przez Gminę Wyznaniową Żydowską w Łodzi, na którą złożą się współczesne fotografie miejsc, przedmiotów i budynków będących śladami dziedzictwa społeczności wyznania mojżeszowego w Łodzi. Autorem zdjęć jest Jerzy Maciej Koba, łódzki fotograf.
Oficjalne uroczystości na stacji Radegast zakończą przemówienia gości, przedstawicieli władz, a przede wszystkim Ocalałej Hany Svirsky oraz składanie kwiatów. Nie zabraknie harcerzy i głosów Chóru Dziecięcego Miasta Łodzi.
Wieczorem także 29 sierpnia w Teatrze Nowym im. Kazimierza Dejmka w Łodzi, zaplanowano koncert „Drzewo życia”, inspirowany poezją Chavy Rosenfarb. Muzyka skomponowana przez Artura Zagajewskiego wyrosła z inspiracji najbardziej ekspresyjnymi w wyrazie tekstami pisarki, która poświęciła rodzinnej Łodzi setki stron. Wybrane przez kompozytora fragmenty poezji Rosenfarb tłumaczonej przez Natalię Krynicką z jidysz, zostaną zaśpiewane przez Patrycję Krzeszowską-Kubit i przełożone na język współczesnej muzyki wykonanej przez kameralny zespół stworzony właśnie na potrzeby tegorocznych obchodów.
Uroczystości główne są otwarte dla wszystkich zainteresowanych. Na koncert obowiązują wcześniejsze zapisy pod adresem mailowym: zapisy@centrumdialogu.com
Wydarzenia poświęcone Dawidowi Sierakowiakowi – wykład dr. Adama Sitarka z Centrum Badań Żydowskich UŁ
We wtorek 8 sierpnia minęła 80. rocznica śmierci Dawida Sierakowiaka, autora ważnego dziennika z getta, dlatego tego dnia zainaugurowane zostały tegoroczne obchody rocznicy likwidacji getta: odmówiony został kadisz na jego grobie, miała miejsce projekcja film „Dziennik Sierakowiaka”, a autora wspominał jego szkolny kolega – Ocalały z łódzkiego getta Marian Turski.
W poniedziałek 28 sierpnia zapraszamy na wykład dr. Adama Sitarka z Centrum Badań Żydowskich UŁ pt. „Getto Dawida Sierakowiaka. Topografia „Dziennika” (godz. 17.00, Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi, ul. Wojska Polskiego 83, wstęp wolny).
(fot. Bartosz Kałużny, CKiPR UŁ)
Autor posiadał niezwykły dar obserwacji, co w połączeniu z ogromnym oczytaniem sprawiło, że jego pisany od lata 1939 r. „Dziennik” stanowi unikalne źródło do badań nad łódzkim gettem. W tekście Sierakowiaka znajdujemy wiele odnośników topograficznych do doświadczanych i obserwowanych przez autora zdarzeń. Dzięki temu jesteśmy w stanie stworzyć mapę doświadczenia getta Dawida Sierakowiaka
– mówi dr Adam Sitarek.
Historia likwidacji getta łódzkiego
29 sierpnia to symboliczna data ostatniego transportu ze stacji Radegast do Auschwitz-Birkenau i likwidacji łódzkiego getta. W sierpniu 1944 r. z Litzmannstadt (w czasie wojny Łódź nosiła właśnie taką, nadaną przez okupantów nazwę) wywiezionych zostało przez Niemców ponad 72 tysiące Żydów będących mieszkańcami zamkniętej dzielnicy jeszcze w lipcu 1944 roku. Na terenie getta zostało jeszcze tylko 1,5 tys. osób do porządkowania terenu. Około 600 osób trafiło w październiku do obozów na terenie Niemiec. W styczniu 1945 r. w Łodzi było już tylko około 800 żydowskich mieszkańców.
Łódź, która przed wojną była bardzo ważnym ośrodkiem żydowskiej kultury, nauki i handlu, w 1939 roku żyło w Łodzi blisko ćwierć miliona Żydów, pamięta o swoich mieszkańcach, a także o tysiącach Żydów z podłódzkich miasteczek oraz z wielu miast w Europie, którzy stracili życie w łódzkim getcie lub stąd zostali wywiezieni przez Niemców do obozów zagłady. Od 2004 roku w ostatnich dniach sierpnia organizowane są przez Miasto uroczystości upamiętniające społeczność łódzkich Żydów, oddające hołd ofiarom wojny, ale także przypominające znaczenie i wkład Żydów w rozwój miasta. Gospodarzami uroczystości są: Prezydent Miasta Łodzi Hanna Zdanowska i Gmina Wyznaniowa Żydowska w Łodzi, a od 2011 roku głównym organizatorem i koordynatorem wydarzeń jest Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi. W programie są działania przygotowane także przez wiele łódzkich instytucji i stowarzyszeń. W 2023 roku zwracamy szczególną uwagę na dwie ważne postaci związane z łódzkim gettem: Dawida Sierakowiaka i Chavę Rosenfarb. W 2023 roku przypada 100. rocznica urodzin Chavy Rosenfarb i 80. rocznica śmierci Dawida Sierakowiaka.
Więcej informacji i szczegółówy program 79. rocznicy likwidacji Lizmannstadt Getto dostępne są na stronie.
Materiał: Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi
Redakcja: Centrum Komunikacji i PR