Harmonogram wykładów
30 X 2023, godz. 12:00, Instytut Historii, Sala Rady Wydziału
Vision and Blindness in Ancient and Medieval Medicine
Barbara Zipser
W czasach antyku i średniowiecza choroby oczu często uniemożliwiały pacjentom wykonywanie najprostszych codziennych czynności, co zazwyczaj skutkowało wykluczeniem społecznym. Ze względu na powszechność takich schorzeń okulistyka stała się niezwykle ważną gałęzią ówczesnej medycyny, wymagającą nie tylko wiedzy z zakresu farmakologii i anatomii, ale też doskonałej precyzji, która miała kluczowe znaczenie podczas zabiegów chirurgicznych.
W swoim wykładzie dr Barbara Zipser opowie Studentom z jakimi chorobami oczu najczęściej zmagali się ludzie epoki antyku i średniowiecza, wyjaśni jaką wiedzą z zakresu okulistyki dysponowali ówcześni lekarze oraz zaprezentuje standardowe wyposażenie pomieszczenia, w którym przeprowadzano zabieg usunięcia katarakty.
30 X 2023, godz. 17:00, Instytut Historii, Sala Rady Wydziału
Dietary Changes as Treatment in Ioannes Archiatrus
Barbara Zipser
Zgodnie z obowiązującą od antyku teorią medyczną, wierzono, iż każdy pokarm zjedzony przez człowieka ma bezpośredni wpływ na jego zdrowie. Dlatego też, zarówno starożytni, jak i bizantyńscy lekarze w swoich traktatach szczegółowo omawiali właściwości dietetyczne rozmaitych produktów spożywczych.
Kwestii tej nie pominął także w swojej pracy Jan Archiatrus, medyk działający na Cyprze pod koniec XIII w. Jego tekst zawiera wiele cennych informacji na temat zdrowotnego działania mięsa, ryb oraz tak egzotycznych substancji, takich jak cynamon czy pieprz.
W oparciu o dzieło Jana Archiatrusa dr Barbara Zipser zapozna Słuchaczy z rolą tych i innych pokarmów w procedurach terapeutycznych późnego średniowiecza.
Wykład będzie dodatkowo transmitowany za pośrednictwem aplikacji MS Teams: dr Barbara Zipser: Dietary Changes as Treatment in Ioannes Archiatrus
7 XI 2023, godz. 17:00, Instytut Historii, Sala Rady Wydziału
The Aktouarios John Zacharias (c. 1275–1330) and his Treatise on the “Psychic Pneuma”: a Byzantine “Burnout Therapy”?
Isabel Grimm-Stadelmann
Uczucie wypalenia, depresja, wyczerpanie emocjonalne nie były obce mieszkańcom Bizancjum. Analogiczne stany opisał, w swoim traktacie De Actionibus et Affectibus Spiritus Animalis, ejusque Nutritione, żyjący na przełomie XIII i XIV w., bizantyński lekarz – Jan Zachariasz. Ich genezę identyfikował on z pogorszeniem jakościowym pneumy pacjenta.
Podczas swojego wystąpienia prof. Isabel Grimm-Stadelmann opowie o kuracjach jakie medyk zalecał swoim pacjentom w celu poprawy ich kondycji psycho-fizycznej.
Wykład będzie dodatkowo transmitowany za pośrednictwem aplikacji MS Teams: prof. Isabel Grimm-Stadelmann: The Aktouarios John Zacharias and his treatise on the “Psychic Pneuma”: a Byzantine “Burnout Therapy”?
8 XI 2023, godz. 12:00, Pałac Biedermanna, sala 202
Byzantine Medicine: Professional Interaction between Tradition and Innovation
Isabel Grimm-Stadelmann
Przez wiele lat uczeni uważali, że bizantyńskie traktaty medyczne są niczym innym niż tylko mechaniczną kompilacją prac lekarzy epoki antyku. Tymczasem ostatnie badania dowiodły, że medycy czasów Bizancjum, skrupulatnie dobierali materiał z dorobku swoich poprzedników, uzupełniając go adekwatnie do potrzeb wynikających ze swojej własnej praktyki.
W swoim wykładzie prof. Isabel Grimm-Stadelmann przybliży Publiczności szereg zjawisk, takich jak rozwój szpitalnictwa czy popularyzacja wiedzy medycznej w bizantyńskim społeczeństwie, które zaprzeczają stereotypowi „ciemnych wieków średniowiecza”.
Osoby chcące wziąć udział w Wykładzie Rektorskim prosimy o rejestrację do 31 X poprzez link: Formularz zgłoszeniowy na Wykład Rektorski
Serdecznie zapraszamy wszystkich zainteresowanych!
Projekt Horyzonty Humanistyki, w ramach którego odbywają się wykłady, został sfinansowany przez Urząd Miasta Łodzi w ramach programu “Łódź akademicka – naukowa, kreatywna i wielokulturowa 2022-2023”.
O prelegentach
Doktor Barbara Zipser (Royal Holloway, University of London) zajmuje się historią grecko-rzymskiej medycyny od czasów antyku do późnego średniowiecza. W swojej pracy naukowej koncentruje się m.in. na analizie manuskryptów traktatów medycznych tego okresu. Jest inicjatorką projektu Simon Online, w wyniku którego powstała cyfrowa wersja Clavis sanationis – słownika łacińskiej, greckiej i arabskiej terminologii medycznej opracowanego w XIII w. przez Szymona z Genui. W 2022 r. dr Zipser zakończyła pracę nad projektem Plants and Minerals in Byzantine Popular Pharmacy. A New Multidisciplinary Approach finansowanym przez Wellcome Trust. Prelegentka regularnie uczestniczy w Colloquia Ceranea, interdyscyplinarnej konferencji naukowej organizowanej przez Centrum Ceraneum we współpracy z Katedrą Historii Bizancjum.
Profesor Isabel Grimm-Stadelmann (Uniwersytet Ludwika i Maksymiliana w Monachium oraz Bawarska Akademia Nauk) jest historykiem medycyny okresu Bizancjum. Specjalizuje się w analizie dorobku Jana Zachariasza Actuariusa (XIII/XIV w.). Obecnie przygotowuje krytyczne wydanie oraz tłumaczenie na język niemiecki jego traktatu zatytułowanego De actionibus et affectibus spiritus animalis huiusque nutritione. Profesor Grimm-Stadelmann jest m.in. inicjatorką powołania Commission pour la Recherche sur la médecine byzantine, głównego międzynarodowego gremium badaczy tej tematyki, działającego w ramach L’ Association Internationale des Études Byzantines. Od początku powstania wspomnianej komisji, jako jej przewodnicząca, regularnie współpracuje z Centrum Ceraneum oraz Katedrą Historii Bizancjum.
Informacje: Centrum Ceraneum
