Na przełomie sierpnia i września 2023 r. odbył się kolejny sezon badań archeologicznych Instytutu Archeologii UŁ w Ostrowitem, gm. Chojnice. Podkreślić należy, że badania te odbywają się rokrocznie od 2000 r., kiedy to kierownictwo nad nimi sprawował dr hab. Krzysztof Walenta. Od 2008 r. koncentrują się na rozpoznaniu średniowiecznego kompleksu osadniczego wraz z cmentarzyskiem, a kierownictwo nad nimi sprawuje dr hab. Jerzy Sikora, prof. UŁ.
Tegoroczne badania były wprost kontynuacją działań zeszłorocznych, które z powodu zdarzeń losowych nie mogły być zakończone. Prace koncentrowały się w rejonie skupiska grobów, które uważać można za pochówki miejscowej elity z XI i XII wieku. Oprócz licznych śladów osadnictwa z okresu wczesnej epoki żelaza, które można utożsamiać z ludnością tzw. grupy wielkowiejskiej kultury pomorskiej oraz okresem rzymskim, udało się przebadać 6 pochówków inhumacyjnych z XI–XII wieku. Wszystkie zawierały osobiste wyposażenie zmarłych, czyli noże żelazne (zazwyczaj z ozdobnymi pochewkami z okuciami z brązu). Ponadto w jednym z grobów odkryliśmy przęślik gliniany, w innym srebrny denar krzyżowy. W grobie numer 94 udało się odnaleźć żelazne obręcze i kabłąk niewielkiego wiaderka. Podobne wiaderka znajduje się niekiedy w pochówkach z X–XII wieku. Był to drugi grób w Ostrowitem zawierający taki przedmiot. Z kolei w grobie 93 na kościach udowych pochowanej tu osoby spoczywała niewielka misa brązowa. Był to już szósty grób rozpoznany w Ostrowitem, który zawierał podobny przedmiot. Od 2020 roku, co roku udaje się nam odnajdywać kolejny taki pochówek. W całej dzisiejszej Polsce odkryto ich około 40 z okresu między schyłkiem X a XII wiekiem. Zwykle na cmentarzyskach znajduje się jeden lub dwa groby zawierające misy brązowe. Ostrowite należy więc do absolutnych rekordzistów w tej kategorii zabytków. Ze względu na ich rzadkość możemy uznawać je za pochówki przedstawicieli ówczesnych elit. Warto zaznaczyć, że zrealizowanie badań było możliwe dzięki licznemu gronu studentów archeologii, ale także pomocy studentek antropologii biologicznej z naszego Uniwersytetu, które przybyły do nas pod opieką dr Beaty Borowskiej oraz uczniów Bednarskiej Szkoły Realnej z Warszawy, którzy po raz kolejny realizowali w Ostrowitem swój program „Archeo”.
Tekst. i fot.: J. Sikora