O zabranie głosu poproszono cenionych historyków. W dyskusji uczestniczyli:
- Prof. Paweł Machcewicz (ISP PAN) – badacz historii Polski XX wieku, wieloletni dyrektor Biura Edukacji Publicznej IPN (2000–2006) oraz dyrektor Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku (2008–2017).
- Prof. Rafał Stobiecki (Centrum Jerzego Giedroycia, IH UŁ) – historyk historiografii, autor licznych opracowań poświęconych m.in. dziejopisarstwu PRL oraz środowisku paryskiej „Kultury”.
- Prof. Robert Traba (ISP PAN) – historyk, politolog; pierwszy dyrektor Centrum Badań Historycznych PAN w Berlinie i wieloletni współprzewodniczący Polsko-Niemieckiej Komisji Podręcznikowej; współzałożyciel stowarzyszenia i redaktor naczelny czasopisma „Borussia”; zajmuje się historią kulturową i pamięcią społeczną.
- Prof. Rafał Wnuk (KUL) – znawca najnowszej historii Polski, autor opracowań poświęconych dziejom powojennego podziemia niepodległościowego, wieloletni naczelnik Biura Edukacji Publicznej IPN w Lublinie (2000–2009) i pracownik naukowy w Pracowni Ziem Wschodnich II RP ISP PAN (1996–2008), jeden ze współautorów wystawy głównej Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.
Spotkanie prowadził dr Andrzej Czyżewski (Centrum Jerzego Giedroycia, ISP PAN), historyk zajmujący się badaniami z obszaru historii historiografii oraz dziejów najnowszych.
W pierwszej części prelegenci wymienili problemy, z którymi musi mierzyć się historia jako dziedzina nauki. Skrytykowali m.in. próby wykorzystania jej do realizacji określonej polityki historycznej państwa, które musi skutkować pozbawieniem jej niezależności. Zwrócili uwagę na niedowartościowanie instytucji zajmujących się historią lokalną, ważną z punku widzenia funkcjonowania „małych ojczyzn”. Prelegenci przestrzegali również przed tworzeniem zbyt uproszczonego, czarno-białego obrazu dziejów (szczególnie dziejów Polski).
W części drugiej naukowcy zostali poproszeni o zaprezentowanie własnych pomysłów na uzdrowienie polskiej historiografii. Wśród możliwych rozwiązań wymieniono m.in. uniezależnienie sposobu pisania o historii od zmian zachodzących na scenie politycznej, dowartościowanie historii jako ważnego elementu życia społecznego poprzez jej odpowiednie finansowanie, zmianę sposobu ewaluacji osiągnięć historyków.
Na koniec zaproszono do zadawania pytań publiczność zgromadzoną na sali oraz osoby śledzące rozmowę w Internecie (wydarzenie miało charakter hybrydowy). Prelegenci oraz organizatorzy wyrazili nadzieję, że sympozjum będzie wstępem do szerszej dyskusji o przyszłości historii jako dziedziny nauki.
Tekst: dr Aleksandra Sylburska, Centrum Jerzego Giedroycia
Redkacja: Centrum Komunikacji i PR UŁ
Zdjęcia: Ronald Wójcik, Wydział Filozoficzno-Historyczny.