Granty IDUB na badania Jerzego Sikory i Piotra Strzyża

Z przyjemnością informujemy, że pracownicy Katedry Archeologii i Bronioznawstwa IAUŁ uzyskali finasowanie dwóch projektów naukowych w ramach konkursu IDUB „Interdyscyplinarne granty badawcze ed. 2023”. Głównym celem konkursu jest współpraca naukowców z Uniwersytetu Łódzkiego z różnych dziedzin i dyscyplin naukowych. Autorami projektów są dr hab. Jerzy Sikora, prof. UŁ. oraz dr. hab. Piotr Strzyż, prof. UŁ.

Ostrowite. Średniowieczna aplikacja z brązu
Mierzyn. Bulla antypapieża Jana XXIII z lat 1410–1415

Projekt Jerzego Sikory pt. „Ostrowite. Dzieje zespołu osadniczego na pograniczu wielkopolsko-pomorskim w świetle analizy przedmiotów metalowych” obejmować będzie kolejny etap prac nad zespołem osadniczym w Ostrowitem w gm. Chojnice (woj. pomorskie), gdzie udało się zlokalizować ślady osadnictwa od neolitu po nowożytność. Tym razem prace badawcze skoncentrują się na analizie przedmiotów metalowych pozyskanych w wyniku wykopalisk realizowanych w ostatnich latach oraz czterech lat poszukiwań z wykorzystaniem detektorów metali. Te ostatnie badania realizowano z udziałem lokalnych stowarzyszeń miłośników historii i detektorystów oraz członków Szwedzkiego Stowarzyszenia Detektorystów Metali (Sveriges Metallsökarförening). W ich efekcie pozyskano blisko 900 zabytków metalowych datowanych na okres od epoki brązu po nowożytność, w tym szczególnie dużo przedmiotów związanych z okresem rzymskim i wędrówek ludów oraz średniowieczem. Odzwierciedlają one różne aspekty życia codziennego (fragmenty narzędzi, naczyń metalowych, noże żelazne, ozdoby), ekonomię (monety i odważniki) i stanowią odbicie struktury społecznej (przedmioty elitarne i importowane, świadectwa życia dworskiego), przekonań religijnych (dewocjonalia, okucia ksiąg liturgicznych, dzwonki używane w liturgii Kościoła) czy konfliktów (ostrogi, elementy uzbrojenia). Celem projektu jest konserwacja i wszechstronna, interdyscyplinarna analiza tego zbioru, która pomoże w skonstruowaniu narracji o przeszłości badanego stanowiska archeologicznego. W działaniach tych wykorzystane zostaną narzędzia z dziedziny archeologii, historii, materiałoznawstwa, analizy fizyko-chemiczne, datowania radiowęglowe oraz analizy przyrodnicze, które pomogą w ustaleniu kontekstu pozyskanych przedmiotów. Uzyskana kwota finasowania projektu wynosi 147 100 zł.

Projekt Piotra Strzyża pt. „Fortalicium Mirsin – interdyscyplinarne badania siedziby rycerskiej w Mierzynie, gm. Rozprza” przygotowany został we współpracy z dr hab. Kaliną Skórą z Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk także obejmuje wieloaspektową analizę materiałów ruchomych odkrytych w Mierzynie w gm. Rozprza (woj. łódzkie): naczyń glinianych, przedmiotów z żelaza (militaria, osprzęt wieży, przedmioty codziennego użytku), wykonanych ze stopu miedzi, z ołowiu lub srebra przedmiotów codziennego użytku (monety, ozdoby i części stroju, naczynia). Zabytki te poddane zostaną m.in. badaniom spektrometrycznym, a naczynia analizie lipidowej i składu masy ceramicznej. Kolejny istotny punkt dotyczy radiowęglowego i dendrologicznego badania próbek pochodzących z reliktów budynku oraz z warstw kulturowych, co pozwoli na dokładniejsze datowanie faz funkcjonowania siedziby rycerskiej. Działanie kolejne obejmowałoby badania nieinwazyjne (geofizyczne, geomorfologiczne oraz LIDAR) grodu i jego otoczenia. Do współpracy w projekcie zaproszeni zostali badacze z różnych ośrodków (Instytut Historii UŁ, Wydział Nauk Geograficznych UŁ, Wydział Archeologii UW, Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie). Efektem końcowym będzie interdyscyplinarna monografia siedziby rycerskiej w Mierzynie, przedstawiona na tle historii wsi i kultury materialnej późnego średniowiecza. Uzyskana kwota finasowania projektu wynosi 55 000 zł.